Dünyamız çok büyük bir çağ yaşıyor ve dünyamızın yaşamış olduğu bu dönem adeta bir sonsuzluk işareti üstünde kendini yenileye yenileye ilerliyor ve bu çağın mevcut durumda durma noktasına gelmesi zaman zaman akıllara gelsede, insan aklının sınırlarını zorlayan yepyeni ürünleri ortaya çıkması ile bu çağın durma ihtimalleri akıllardan siliniyor.
Teknoloji ve bilgi çağından bahsediyoruz günümüzde artık çocuğu,genci,yetişkini ve yaşlısı ile hayatımızın her alanına giren makinalar, hatta sadece makina değil akıllı makinalardan bahsediyoruz sadece makina ismi ile değil başına akıllı sıfatını getirmemizin ve bu konunun üstüne basa basa dile getirilmesinin nedeni gününüzde artık sanayileşmenin en üst boyutunu yaşıyor olmamız ve endüstri 4.0 ilkelerinin gelişme göstermesi bu yepyeni teknoloji devrimini AKILLI olarak tabir etmemize neden oluyor
Akıllı cihazlar artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi artık onlarla birlikte yaşıyoruz hayatımızın her anında onlar var her gün cebimizde taşıdığımız (yeni nesiller için söylemek gerekirse) elimizden düşürmediğimiz cep telefonlarımız, evimizin baş köşesinde duran 3 den başla 10D ve üstü gösteren televizyonlar, yeni nesil kişisel bilgisayarlar, tabletler vb daha birçok örnek verebileceğimiz cihazlar artık hepsi hayatımızın bir parçası ve adeta bir yaşam destek ünitesi (!)
Günümüzde teknolojik cihazlar bu derece yaygınlaşmış ve her sene bahsetmiş olduğumuz tüm cihazların yeni modelleri çıkmaya başlamıştır. Her sene A dan Z'ye 1 den 100 e kadar harf ve rakamsal olarak isim değiştiren ürünlerin popülerlik süresi artık neredeyse 1 yıla düşmüştür.
Kullanmış olduğumuz cihazların her sene yenilik göstermesi bu ürünlerin KALİTE yapıları ile ilgili zihinlerde soru işaretlerinin oluşmasına neden olmaktadır. Gerçekten KALİTELİ ÜRÜN ne demektir biz hangi özellikleri taşıyan mallara kaliteli ürün diyebiliriz işte tüm bu sorulara verilen cevaplar bu malları üreten şirketlerin bireyler üzerinde gerçekleştirdikleri tüketim ve talep stratejisini oluşturmaktadır.
Kapitalist sistem kendi çarkını döndürebilmek için kendi fırınından çıkan ürünü satmalı ve kendini ayakta tutmak mecburiyetindedir. Bu sistemi de ancak arz ve talep üzerinde etki yaratarak oluşturabilir.
Günümüzde kaliteli mal dediğimiz zaman bir teknolojik ürünü oluşturan temel donanımlar ve niteliklerin işlevi,kullanılabilirliği ve söz konusu olan ürünün dayanıklılığı ön planda idi ama artık günümüzde kalite dediğimiz zaman bir ürünü oluşturan temel donanımlarından daha ziyade o teknolojik ürüne ekstradan katılan ve bazende lükse dayalı eklentiler KALİTE anlayışının göstergesi oldu.
Örneğin artık yeni düzende cep telefonu alırken bu telefon arama işleminde sıkıntı yaratır mı ? Bu telefonun pil ömrü ne kadar? Bu telefon dayanıklı ve sağlam mı ? gibi temel donanımları içeren sorular yerine alacağımız telefonun kaç megapiksel kamerası olduğunu, ekran çözünürlüğünü, incelik düzeyini, rengini vb ürüne ekstrandan eklenen ve ürünü cafcaflı gösteren özelliklerini sorar olduk ve tüm bu sorduğumuz faktörleri taşıyan mallara KALİTEli mallar dedik. Daha doğrusu zihnimizde böyle bir algının oluşturulmasına izin verdik.
KALİTE ile ilgili algıların değişmesi ile birlikte ne ilginçtir ki kullanmış olduğumuz tüm teknolojik cihazları daha senesi dolmadan değiştirir olduk çünkü KALİTE algısı değişen hatta değiştirilen sistemde mevcut telefonlarınımızım kamerasında bir megapiksellik fark bizim için çok önemli oldu ve elimizdeki telefon daha senesini doldurmadan bi üst modelini alıp cebimize zar zor giren parayı birazda toplumsal statü elde edebilmek için gözümüzü bile kırpmadan feda ettik. Hatta çok değil 5-10 yıl önce elimizden düşürmediğimiz takoz diye nitelendirdiğimiz telefonları günümüzde özler olduk çünkü şarj ömrü 1 gün bile dayanmayan, yere düştüğünde paramparça olan telefonları gördükçe nerde o eskiler demeye başladık.
İşte tüm bu saydıklarımız kapitalist sistemin kendi çarkını döndürmek için arz ve talebi kendi çıkarına göre kullanmak ve kar maksimizasyonuna doping yapmak için kullandığı "PLANLI ESKİTME STRATEJİSİ dir. Çünkü bu strateji ile toplum sürekli tüketmeli sürekli telefon, bilgisayar, televizyon vb şeyler almalı ve kar elde edilmeli bunu yapmak içinde mevcut malların kalitesi düşürülmeli, yeni nesil telefonlar yere düştüğü an kırılmalı, pil ömrü az olmalı yani temel donanımlar zayıf ama ekstradan olan ekran, kamera vb donanımlar iyi olmalı ki müşteri çeksin ama müşteri elindeki ürünü her sene değiştirsin ve kazanç elde edilsin işte tüm sistem bu...
Kapitalizmin bu parlak fikrine karşı mücadele mümkündür. Çok zor değil insanların daha mütevazi olması herşeyi çözmeye yeterde artar, çok basit bir örnek bir talk show da bir komedyenin dediği gibi "Japonya'ya gidiyorsun adamın elinde senin 5 yıl önce kullandığı telefonlar var" söylendiği gibi mecbur kalınmadıkça insanların sadece temel donanımları iyi çalışan ürünleri kullanmadı kafidir. Teknolojiden tabi ki kopamayız hiç şüphesiz ki endüstri 4.0 sürecini yaşıyoruz sadece bu konuda sunmuş olduğum çözüm sadece içi boş dışarıdan havalı gözükmek için anlamsız sosyal statü elde etmek için çabalayan insanlarımıza paralarını boş yere heba etmemelerini istememdir.
Gürkan DANIK
